Dikili Tarihçesi

İlk arkeolojik bilgilere göre Dikili’nin M.Ö. 4000–5000 yıllarına kadar uzanan geniş bir geçmişi vardır. İlk yerleşim yerlerinden Ağıltepe ve Kaletepe’de yapılan kazılar sonucunda Akalar’ın yaşadığı bu bölgeye Aterneus denildiği belirtilmiştir. Eoılı’lerin Dikili toprakları üzerinde Aterneus, Pytani, Astria, Teutronia gibi kentleri ve siteleri bulunduğu arkeolojik kazılardan anlaşılmıştır.

İlk çağlarda Lidyalılar, İranlılar, Frikya ve Mysialılar daha sonra Romalılar, Bergamalılar; orta çağda da Bizanslılar, Cenovalılar, Selçuklular ve Osmanlılar hakim olmuşlardır. Dikili bölgesindeki tarihi kent ve sitelerde Aristo, Hermos, August, İskender gibi ünlü isimler zaman zaman bulunmuşlardır.
Yeni Dikili tarihi Bergamalı Karaosmanoğlu’nun Dikili’de çiftlik kurması ve burada dikmelik yetiştirmesi ile başlamıştır. Önceleri Dikmelik olarak geçen isim daha sonra Dikili haline gelmiştir.

Karaosmanoğlu ayrıca bugünkü Pazaryerinin yanında çiftlik kurmuş, bölgede hayvancılıkla geçinenleri burada toplayarak küçük bir köy haline gelmesini sağlamıştır.

Selçuklular bölgeyi ele geçirdikten sonra, uzun süre Türk ve Osmanlı hâkimiyetinde kalmış, 1919–1922 yılları arasında Yunanlıların işgali altına giren Dikili, 14 Eylül 1922’de düşman işgalinden kurtarılmıştır.

Dikili 1860 yılında Bergama’nın bir köyü iken bu tarihte Bergama’ya bağlı bir bucak, 1923 yılında da belediyelik olmuştur. 13 Ekim 1928 tarihinde de Bergama’dan ayrılarak İzmir İlinin bir ilçesi olmuştur.

Geçmişten Günümüze Dikili

MÖ 2000

İlk Yerleşimler ve Antik Dönem

Dikili ve çevresinde, MÖ 2000'li yıllara kadar uzanan yerleşim izleri bulunmuştur. Bölge, antik çağda Aiolis olarak bilinen bir yerleşim bölgesinin bir parçasıydı. Antikçağda önemli bir liman kenti olan Aterneus'un (günümüzde Dikili) burada kurulduğu düşünülmektedir.

MÖ 7. yy

Aterneus'un Kuruluşu

MÖ 7. yüzyılda, Aiolis bölgesinin önemli bir şehri olan Aterneus, Dikili'nin bulunduğu bölgede kurulmuştur. Aterneus, zamanla güçlü bir ticaret merkezi haline gelmiştir.

MÖ 4. yy

Pers İmparatorluğu Dönemi

MÖ 4. yüzyılda Pers İmparatorluğu, Batı Anadolu'nun büyük bir bölümünü kontrol altına aldı. Aterneus, bu dönemde Persler'in hakimiyeti altına girmiştir.

MÖ 334

Büyük İskender'in Anadolu Seferi

MÖ 334 yılında Büyük İskender, Anadolu'yu fethederek bölgeyi Perslerden aldı. Aterneus ve çevresi, Büyük İskender'in kontrolü altına girdi.

MS 1.yy

Roma İmparatorluğu Dönemi

Roma İmparatorluğu'nun genişlemesi ile birlikte, Dikili ve çevresi Roma İmparatorluğu'nun bir parçası haline geldi. Bu dönemde bölge, önemli bir ticaret yolu üzerinde bulunmaktaydı.

395

Bizans İmparatorluğu Dönemi

Roma İmparatorluğu'nun ikiye bölünmesinden sonra, Dikili Bizans İmparatorluğu'nun bir parçası oldu. Bu dönemde bölgede çeşitli kiliseler ve dini yapılar inşa edilmiştir.

11. yy

Selçuklu Dönemi

11. yüzyılda Selçuklu Türkleri, Bizans topraklarına ilerleyerek Dikili ve çevresini ele geçirdi. Bölge, Selçuklu etkisi altına girmeye başladı.

14. yy

Osmanlı İmparatorluğu'nun Fethi

14. yüzyılda Osmanlı İmparatorluğu, Batı Anadolu'da hızla genişlemeye başladı ve 1330'lu yıllarda Dikili'yi fethetti. Bu dönemde bölge Osmanlı İmparatorluğu'nun bir parçası haline geldi.

1919

Yunan İşgali

I. Dünya Savaşı'ndan sonra İzmir ve çevresi Yunan kuvvetleri tarafından işgal edildi. Dikili de bu işgal altında kaldı.

1922

Kurtuluş Savaşı ve Cumhuriyet Dönemi

1922 yılında Türk kuvvetlerinin zaferi ile Dikili, Yunan işgalinden kurtarıldı. Türkiye Cumhuriyeti'nin kurulmasıyla birlikte Dikili, İzmir iline bağlı bir ilçe olarak varlığını sürdürmeye başladı.

20.yy Ortaları

Modernleşme ve Turizm

20. yüzyılın ortalarından itibaren Dikili, Türkiye'nin hızla modernleşen ve turizm açısından gelişen bölgelerinden biri haline geldi. Sahilleri, doğal güzellikleri ve tarihi yapılarıyla önemli bir turistik merkez oldu.

Günümüz

Gelişen Bir İlçe

Bugün Dikili, hem yerel hem de uluslararası turizm açısından önemini koruyan bir bölgedir. Zengin tarihi mirası ve doğal güzellikleriyle tanınan Dikili, İzmir'in önemli ilçelerinden biri olarak gelişimini sürdürmektedir.